degaykrant.nl
Columns van Paul Schrijft die zijn verschenen op degaykrant.nl.
Astrid Nijgh
Aarzelend kwam ze de kamer in gesloft. Een gezette oudere dame die wat gemelijk om zich heen keek. Pas toen onze gastheer haar introduceerde, herkende ik de vrouw die in de jaren zeventig via de tv onze huiskamer binnenkwam.Astrid Nijgh.Ik wist niet dat ze nog leefde. Voor wie de naam Nijgh niets zegt, ga je schamen, want als er íets is wat de Nederlandse cultuur belichaamt is het die naam. Astrid Nijgh was ooit getrouwd met tekstdichter Lennaert Nijgh. Maar meer dan “echtgenote van”, was ze in mijn jeugd de vrouw die een andere moraal dan de dorpse onze huiskamer in slingerde. Het was begin ‘74. Ik was tien. ‘De Stratemakeropzeeshow’ was linkse propaganda en GBJ Hiltermann ons politiek kompas. Hoewel mijn ouders zich graag liberaal opstelden, lukte het hen niet zich aan de calvinistische fatsoensnorm van de jaren vijftig te ontworstelen. Het normatieve juk uit hun jeugd drukte loodzwaar op het verlangen naar zelfexpressie. Astrids lied ‘Ik doe wat ik doe’ peuterde aan dit verlangen. Dit lied gaat over het al dan niet noodgedwongen maling hebben aan de mening van een ander, over een leven zonder angst voor de dominante overtuiging. In het dorpse leven waren overtuigingen leidend. Mensen…
Dodenherdenking
Op 4 mei ben ik twee minuten stil. Dat is me met de paplepel ingegoten. In mijn jeugd herdachten we Nederlandse militairen en verzetshelden. Voornamelijk mannen, want vrouwen speelden een bescheiden rol in het heroïsch palet. Later bleek dat vrouwen niet minder heldhaftig waren. Inmiddels is de lijst van wie herdacht mag worden aardig volledig waardoor vrijwel iedereen zich met de herdenking verbonden kan voelen. Op 4 mei herdenk ik ook mijn eigen doden. Eén overledene in het bijzonder. Mijn moeder. Zij overleed op 4 mei 2014. In haar leven speelde de oorlog een kleine rol. De enige negatieve associatie die zij ermee had was dat de Duitsers op haar verjaardag het land waren binnengevallen. Verder is zij de oorlog ongeschonden doorgekomen. Ik was erbij toen ze overleed. Ik stond aan het voeteneinde van haar bed, mijn vader zat naast haar en hield haar hand vast. Met haar laatste ademhaling kwam een einde aan een leven dat al langer geen leven meer mocht heten. Ze had alzheimer en lag in haar laatste jaar alleen nog op bed. De ziekte had haar mentaal en fysiek leeggeroofd. De rolstoel waar ze een poosje van afhankelijk was geweest, was allang opgehaald. Als ik…
Geloven
Deze krant stond de afgelopen week bol van artikelen over het geloof. Geloof houdt ons blijkbaar flink bezig. Niet verwonderlijk, want geloof zit in onze cultuur verankerd. Veel van onze feestdagen vinden er hun oorsprong, ons volkslied is ervan doorspekt en ambtsdragers die zeggen het volk te dienen mogen dit in naam van een hogere macht doen. Geloof hoort er nou eenmaal bij, er is niet aan te ontsnappen. Een aantal artikelen ging over mannen die iets uit te dragen hebben. De één is een priester die publiekelijk te biecht ging, de ander een politicus die niets in het meerouderschap ziet. Beide mannen lijken ver uit elkaar te staan, maar zijn via één ding verbonden. Geloof. Ze belijden ieder weliswaar een ander geloof, de één is staatkundig gereformeerd en de ander katholiek, maar hangen beiden een andere tak van dezelfde boom aan. Beide heren prediken waarheid. Hun waarheid. Want dat is wat geloof biedt. Een kapstok om een eigen waarheid aan op te hangen. Die waarheid hoeft niet eens feitelijk te zijn, het draait om persoonlijke motieven. Dat motief kan macht zijn. De macht om anderen een wil op te leggen, om ongelijkheid te wettigen. Een ander motief kan rechtvaardiging…
Soldaat
Ik was er niet naar op zoek, ik liep er zomaar tegenaan. Zo gaat dat vaker in het leven, dingen komen op je pad als je er niet naar op zoek bent. Dit keer was het een doosje met soldaatjes, airfix-plastic-poppetjes waar in mijn herinnering iedereen in mijn jeugd mee speelde. Mini-mensjes op een schaal van schaal 1:72 die per doosje een onderdeel van een legerkorps vormden. Het waren figuurtjes uit verschillende tijdperken en omdat ik op die leeftijd, ik zal 9 of 10 jaar zijn geweest niet tot in detail van oorlogsvoering op de hoogte was, kon het zijn dat een Frans legionair uit de slag bij Waterloo het aan de stok kreeg met een Duitse anti-tank infanterist. Mijn vriendjes hadden hetzelfde speelgoed dat symbool voor moord en doodslag stond. Toch was oorlogsvoering niet ons doel, de soldaatjes waren simpelweg een vehikel voor onze vertaling van de maatschappij. En dus gingen onze soldaten in volle bepakking naar kantoor of brachten met getrokken pistool de post rond. Ze hadden verschillende kleuren, ze reden rond in dinky toys en woonden alleen, met hun vrouw of met een holmaatje in de Faller-0 bouwpakketten. Ze leefden vredig naast elkaar. Soms overleed een figuurtje,…
Kerkvaders
Op 14 november jl. na de rechterlijke uitspraak over het gebruik van het woord kankerhomo verscheen in het reformatorisch dagblad een artikel over hoe om te gaan met een LGBT+ kwestie. Dat dit artikel kort na deze uitspraak verscheen zal toeval zijn geweest. Ik ga er niet van uit dat de schrijvers zich iets aan de uitspraak van een aardse institutie gelegen laten liggen, noch geloof ik dat zij er durf aan ontlenen. Er zal daarom geen verband tussen beide gebeurtenissen zijn. Het is niet verwonderlijk dat vanuit de orthodoxe hoek met afschuw naar andermans rechten wordt gekeken, deze brief bevat in dat opzicht niets nieuws. Er wordt met veel zorg fluweel om de in steen gebeitelde afkeer gedraaid, waarna het pakketje met zoveel zorg dat het bijna op tegenzin lijkt door de ramen van de tolerantie wordt gegooid. Ik zei het al, het is niet nieuw en het verbaast me niet. Op een bepaald niveau kan ik het zelfs begrijpen, want ook deze groep kijkt, net zoals iedere minderheid met bezorgdheid naar de tijd waarin we leven. Ook zij weten, net als wij wat het is om te ervaren dat er aan hun eigenheid wordt geknaagd. Hoe houd je…
Verder lezen...